ခရမ်းချဉ်ခရမ်းချဉ် စိုက်ပျိုးခြင်း ပိုးမွှား နှိမ်နှင်းခြင်း နှင့် မျိုးရွေးချယ်ခြင်း(ခရမ္းခ်ဥ္ခရမ္းခ်ဥ္ စိုက္ပ်ိုးျခင္း ပိုးမြွား နွိမ္နွင္းျခင္း နွင့္ မ်ိုးေရြးခ်ယ္ျခင္း)

မြန်မာအမည် - ခရမ်းချဉ် အင်္ဂလိပ်အမည် - Tomato ရုက္ခဗေဒအမည် - Lycopersicon esculentum မျိုးရင်းအမည် - Solanaceae ခရမ်းချဉ်စိုက်ပျိုးခြင်းအတွက် Key Points - pH - 6 - 6.8 (Suitable) - ရွှံ့စေးမြေ နှင့် အငံဓာတ်များသောမြေ မသင့်တော်ပါ။ - တစ်ဧကအပင်ဦးရေ - ၇၂၀၀ - ၇၅၀၀ - တန်းကြား ပင်ကြား - ၃ပေ × ၂ပေ - မျိုးစေ့နှုန်းထား - ၅ဂရမ် × ၅ ထုပ် = ၂၅ဂရမ် (တစ်ဧက) #စိုက်ပျိုးချိန် နှင့် #စိုက်ပျိုးသည့်ဒေသများ Sub-tropical Regions ( သမပိုင်း) - ဇန်နဝါရီ - စက်တင်ဘာ Tropical Regions (အပူပိုင်း) - မေ - နိုဝင်ဘာ #မျိုးရွေးချယ်ခြင်း - ရာသီဥတု ၊ ပိုးမွှားရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ပြီး အဝေးတင်ခံ၊ အထွက်နှုန်းကောင်း၊ စျေးကွက်ကြိုက်နှစ်သက်သော မျိုးများကို ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးပါ။ ဥပမာ - ပံ ပါဖက်ဂိုးလ် ၁၁၁ ၊ ပံ စူပါ ၁၁၁ ၊ ပံ ၉၉၅၅ ၊ ပံ ၈၈၃၃ ။ #စိုက်ပျိုးချိန် - မျိုးစေ့များကို မြေဆွေး နှင့် နှုန်းမြေစပ်ထားသော ပျိုးအိတ် သို့မဟုတ် ပျိုးခွက်ထဲတွင် ၁ စင်တီမီတာ အနက်ထည့်ပြီး ပျိုးပါ။ - ပျိုးအိတ်ထဲတွင် ထည့်သော စပ်မြေသည် မြေသြဇာအာဟာရ လုံလောက်စွာထည့်ပေးပါ။ - ထို့နောက် မြေဆွေးပါးပါးပြန်ဖုံးပေးပါ။ - ရေပါးပါးလောင်းပြီး သတင်းစာစက္ကူနှင့် ရာသီအခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး ၂-၃ရက် ဖုံးပေးထားပါ။ - ၄-၅ရက် ကြာသောအခါ သတင်းစာစက္ကူကို ဖယ်ပေးပါ။ - ၇-၈ရက်ကြာပြီးနောက် အညှောင့်ပေါက်သောအခါ ရေလောင်းပေးပါ။ - ပျိုးပင်ငယ်များ အာဟာရပြည့်ဝစေရန် ရွက်ဖြန်းမြေသြဇာများ အသုံးပြုပါ။ ( ဥပမာ - ပံ စတား၊ ပံ ဘိုရာ၊ ပံ နိုပရို ၂၊ ပံ လစ်ဘယ်ပလပ်စ် ) - ရွှေ့မစိုက်မီ ၁-၂ရက်အလိုတွင် ပင်လုံးပျံ့ပိုးသတ်ဆေး နှင့် မှိုသတ်ဆေးကို ဖြန်းထားပေးပါ။ ( ဥပမာ - ပံ တိပ် ၂၀ - Imidacloprid 20% WDG နှင့် ပံ အိတ်စ်ထရာလဇီး - Metalaxyl 25% WP ) - မျိုးစေ့ချပြီး ၂၅-၃ဝရက်အကြာ ရွှေ့စိုက်ပါ။ (ညနေပိုင်း) - ရွှေ့စိုက်ပြီးသောအခါ ရေကို လုံလောက်သည်အထိ ဘောင်မြုပ်အောင် သွင်းပေးပါ။ #ပင်ပိုင်းကြီးထွားချိန် (Vegetative Stage) - ရွှေ့စိုက်ပြီး ၁၅ရက်တွင် ပေါင်းမြက်ရှှင်းလင်းခြင်း၊ ခါးဆွခြင်းများပြုလုပ်ပါ။ - အစာကျွေးပါ။ ( ဥပမာ - နိုက်ထရိုဂျင် - ပုလဲ + ၁၅:၁၅:၁၅ ဓာတ်မြေသြဇာ ) - ပိုးသတ်ဆေးအသုံးပြုပါ။ - ရောဂါသတ်ဆေးအသုံးပြုပါ။ #ပန်းပွင့်ချိန် (Flowering Stage) - ရွက်ဖြန်းမြေသြဇာ အသုံးပြုပါ။ ( ဥပမာ - ပံ Rose 0:40:40+TE ) - အစာကျွေးပါ။ ( ဥပမာ - နိုက်ထရိုဂျင် - ပုလဲ + ၁၅:၁၅:၁၅ ဓာတ်မြေသြဇာ ) - ရေပေးသွင်းပါ။ - ပိုးသတ်ဆေးအသုံးပြုပါ။ - ရောဂါသတ်ဆေးအသုံးပြုပါ။ #အသီးစတင်ချိန် (Fruit Setting) - အစာကျွေးပါ။ ( ဥပမာ - ၁၃:၁၃:၂၁ ဓာတ်မြေသြဇာ တစ်ပင် - ၂ဝဂရမ် ) - ကယ်လ်ဆီယမ်၊ ဘိုရွန် ရွက်ဖြန်းမြေသြဇာ အသုံးပြုပါ။ ( ဥပမာ - ပံ ဘိုစာ ) - အနည်းလိုအာဟာရများအသုံးပြုပါ။ ( ဥပမာ - ပံ လစ်ဘယ်ပလပ်စ် ) ( အချို့ဒေသများတွင် အသီးဖွံ့ဖြိုးမှု ပိုမိုရရှိစေရန်အတွက် Y ကိုင်းအောက်တွင်ရှိသော ဘေးတက်များကို ဖြတ်ထုတ်ရှင်းလင်းကြပါသည်။ ) #အသီးဖွံ့ဖြိုးချိန် (Fruit Development) - ပိုတက်ဆီယမ် အချိုးများသော ရွက်ဖြန်းမြေသြဇာအသုံးပြုပါ။ ( ဥပမာ - ပံ Rose 0:45:45+TE ) - အသီးကွဲအက်မှုကာကွယ်ရန် ကယ်လ်ဆီယမ်၊ ဘိုရွန် ရွက်ဖြန်းမြေသြဇာ အသုံးပြုပါ။ ( ဥပမာ - ပံ ဘိုစာ ) - ပိုးသတ်ဆေးအသုံးပြုပါ။ - ရောဂါသတ်ဆေးအသုံးပြုပါ။ #ခူးဆွတ်ချိန် (Harvesting) - ရွှေ့စိုက်ပြီး ၆၀-၆၅ရက် အကြာတွင် အသီးစိမ်းခူးဆွတ်ပါ။ ( အသီးဆွတ်ခူးပြီးတိုင်း ရေးသွင်းခြင်း ၊ အစာကျွေးခြင်း တို့ကို ၁၅ရက်ခြားတစ်ကြိမ် ပြုလုပ်ပေးပါ။ ) ပံ ကုမ္ပဏီ၏ အရည်အသွေးကောင်း ခရမ်းချဉ်စပ်မျိုးများ ၁။ ပံ ပါဖက်ဂိုးလ် ၁၁၁ ( ပံ Perfect Gold 111 ) အပင်ပုံစံ - အပင်လတ်။ ဆွတ်ခူးရက် - ( ၆၅ )ရက် (ရွှေ့စိုက်ပြီး)။ အသီးအရောင် - အစိမ်းရောင်(Immature) / အနီရောင်(Mature)။ အသီးပုံစံ - လုံးဝန်း။ အသီးအလေးချိန် - ( ၇ )ကျပ်သား။ ရာသီ - မိုးနှောင်း ၊ ဆောင်း။ - အသားထူ၊ အဝေးတင်ဒဏ်ခံ၊ ခူးပတ်ရှည်၊ ရောဂါဒဏ်ခံ၊ အလုံးကြီး၊ အထွက်နှုန်းကောင်း၊ စျေးကွက်ကြိုက်နှစ်သက်ဆုံး ဖြစ်သည်။ ၂။ ပံ စူပါ ၁၁၁ ( ပံ Super 111 ) အပင်ပုံစံ - အပင်လတ်။ ဆွတ်ခူးရက် - ( ၆၀ )ရက် (ရွှေ့စိုက်ပြီး)။ အသီးအရောင် - အစိမ်းဖျော့ရောင်(Immature) / အနီရောင်(Mature)။ အသီးပုံစံ - လုံးဝန်း။ ရာသီ - မိုး ၊ ဆောင်း။ - ရောဂါဒဏ်ခံ၊ ပန်းခိုင်စိပ်၊ အသီးတင်နှုန်းကောင်း၊ အပင်သန်စွမ်း၊ အဝေးတင်ခံ၊ ခူးပတ်ရှည်၊ အပူဒဏ်ခံနိုင်သည်။ ၃။ ပံ ၉၉၅၅ ( ပံ 9955 ) (or) ပံ အိုမီဂါ ( ပံ Omega ) အပင်ပုံစံ - အပင်လတ်။ ဆွတ်ခူးရက် - ( ၆၀ )ရက် (ရွှေ့စိုက်ပြီး)။ အသီးအရောင် - အစိမ်းရောင်(Immature) / အနီရောင်(Mature)။ အသီးပုံစံ - လုံးဝန်း။ ရာသီ - မိုး ၊ ဆောင်း။ - အသီးတင်နှုန်းအလွန်ကောင်း၊ ရောဂါဒဏ်ခံ၊ အဝေးတင်ခံ၊ ခူးပတ်ရှည်၊ အပင်သန်စွမ်းမှုကောင်းသည်။ ၄။ ပံ ၈၈၃၃ ( ပံ 8833 ) အပင်ပုံစံ - အပင်ပု။ ဆွတ်ခူးရက် - ( ၆၀ )ရက် (ရွှေ့စိုက်ပြီး)။ အသီးအရောင် - အစိမ်းရောင်(Immature) / အနီရောင်(Mature)။ အသီးပုံစံ - လုံးဝန်း။ ရာသီ - မိုး ၊ ဆောင်း။ - ရောဂါဒဏ်ခံ၊ အပူဒဏ်ခံ၊ အသီးတင်နှုန်းကောင်း၊ ခူးပတ်ရှည်၊ အဝေးတင်ခံနိုင်သည်။ ( ခရမ်းချဉ်မျိုးများအကြောင်းကိုလည်း ဗဟုသုတအဖြစ်ဖော်ပြပေးလိုက်ပါသည်။ ) #ခရမ်းချဉ်မျိုးများ #Heirloom Varieties - မျိုးဆက်တစ်ခုမှ မျိုးဆက်တစ်ခုသို့ တဖြည်းဖြည်း ကူးပြောင်းစိုက်ပျိုးလာကြပြီး နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကြာသောအခါ စီးပွားဖြစ်တွင်ကျယ်စွာ စိုက်ပျိုးလာကြပါသည်။ ဥပမာမျိုးနာမည်များ Brandywine – large tomatoes with a 90+ day maturity period. Cherokee Purple – medium tomatoes with a 70+ maturity. Green Zebra – medium tomatoes with a 70+ maturity. Kumato – small/medium tomatoes with a 70+ maturity. Mortgage Lifter – medium tomatoes with a 70+ maturity time. Mr. Stripey – medium/large tomatoes with an 80+ day maturity. Pantano Romanesco – medium tomatoes with a 70+ maturity. Pear – small tomatoes with a 70+ maturity time. Roma – plum tomatoes with a 70+ maturity period. Stupice – medium tomatoes with a 55+ maturity. #Hybrid Varieties - တိကျသေချာထင်ထင်ရှားရှှားကောင်းမွန်သော မျိုးများကို ထုတ်လုပ်ရန် သို့မဟုတ် ရရှိရန် Heirloom Varieties များကို မျိုးစပ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဥပမာမျိုးနာမည်များ Better Boy – medium/large tomatoes with a 70+ day maturity time. Big Beef – medium tomatoes with a 70+ maturity time. Celebrity – large tomatoes with a 70+ day maturity. Early Girl – medium tomatoes with a 70+ maturity. Enchantment – small tomatoes with a 70+ maturity time. Fourth of July – medium tomatoes with a 55+ maturity. Husky Gold – large tomatoes with a 70+ day maturity. Juliet – small tomatoes with a 55+ day maturity time. Lizzano – cherry with a 60+ day maturity. Small Fry – cherry tomato with a 65+ day maturity time. Spring Giant – medium tomato with a 65+ day maturity. Sugary – cherry with a 60+ day maturity time. Terenzo – cherry tomatoes with a 55+ day maturity. ခရမ်းချဉ်အပင်ပုံစံကို အောက်ပါအတိုင်း သတ်မှတ်ပြီး ခွဲခြားကြပါသည်။ #အပင်ပုမျိုး ( Determinate ) - Bush Tomato ဟု ခေါ်ကြပါသည်။ - အပင်အမြင့်သည် ခန့်မှန်းခြေ အမြင့်ဆုံး ၄ပေ ခန့်သာရှိပါသည်။ - အပင်ပုံစံသည် တိုတိုတုတ်တုတ်နှင့် ကျစ်လစ်မှုရှိပါသည်။ - အသီးရင့်မှည့်မှုမြန်ပါသည်။ (ပျမ်းမျှ ၆ဝရက်) - အကြောင်းအရင်းမှာ အပင်အတွက် စွမ်းအင်ကုန်ဆုံးမှု နည်းပြီး အသီးထုတ်လုပ်ရန် စွမ်းအင်ကို ပိုအသုံးပြုရခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ - တစ်ကြိမ်တည်းနှင့် အားလုံးရင့်မှည့်ပါသည်။ - အစာသွတ်ဘူး ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ကုန်ခြောက်ပစ္စည်းစားသောက်ကုန် ထုတ်လုပ်ခြင်းများတွင် အသုံးများပါသည်။ - အသီးထုတ်လုပ်ခြင်းကို လျော့ကျနိုင်ခြင်းကြောင့် ကိုင်းဖြတ်ရန် မလိုအပ်ပါ။ - အပင်၏ ကိုင်းသည် ပန်းခိုင်နှင့် အဆုံးမသတ်ဘဲ အညွှန့်နဲ့ အဆုံးသတ်ပါသည်။ - Celebrity ၊ Roma နှင့် Small Fry မျိုးများသည် Determinate များဖြစ်ကြပါသည်။ #အပင်ရှည်မျိုး ( Indeterminate ) - Cordon Tomato ဟု ခေါ်ကြပါသည်။ - ကမ္ဘာတွင် စိုက်ပျိုးမှုအများဆုံးဖြစ်ပြီး တိုင်ထောင်တန်းချည်ပေးရပါသည်။ - အပင်အမြင့် ရပေခန့်ရှိပါသည်။ - အသီးပိုမို ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ကိုင်းဖြတ်ခြင်း ပြုလုပ်ပေးရပါသည်။ - အပင်ကြီးထွားစဉ်ကာလတလျှောက် အဆက်မပြတ် ကြီးထွားပြီး အသီးသီးခြင်းသည် အဆက်မပြတ်သီးပါသည်။ - ပန်းခိုင်သည် ခေါင်ညွှန့်တလျှောက် ကပ်လျှက် အဆုံးမရှိဘဲ ပွင့်ပါသည်။ - ကိုင်းသည် ပန်းခိုင်နှင့် အဆုံးသတ်ပါသည်။ - Moneymaker နှင့် the Gardener’s Delight မျိုးများသည် လူကြိက်အများဆုံး Indeterminate မျိုးများ ဖြစ်ကြပါသည်။ #အပင်လတ်မျိုး ( Semi-determinate ) - Determinate ၏ အဆစ်ပိုရှည်သော ပုံစံကို Semi-determinate ဟု သတ်မှတ်ပါသည်။ - အချို့နိုင်ငံများတွင် Determinate နှင့် Indeterminate နှစ်မျိုးသာ သတ်မှတ်ကြပါသည်။ - အပင်အမြင့်သည် ၅ပေအထိရှိပါသည်။ - ကိုင်းဖြတ်ခြင်း ( Pruning ) ပြုလုပ်ပေးရပါသည်။ - အချို့ဒေသများတွင် တိုင်ထောင်/တိုင်လွတ် စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ခရမ်းမျိုးများ စမ်းသပ်စိုက်ပျိုးရာတွင် အကဲဖြတ်ခြင်း လက္ခဏာများ မျိုးအမည် ( Variety Name ) ပျိုးသည့်ရက် ( Sowing Date ) ရွှေ့စိုက်သည့်ရက် ( Transplating Date ) ရာသီ ( Season ) ဒေသ ( Location ) မြေအမျိုးအစား ( Soil Type ) ၁။ အပင်ပုံစံ ( Plant Type ) - အပင်ပု ( Determinate ) -အပင်လတ် ( Semi-determinate ) -အပင်ရှည် ( Indeterminate ) ၂။ အပင်သန်စွမ်းမှု ( Plant Vigour ) - ညံ့ ( Poor ) - အသင့်အတင့်ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်ကောင်း ( Medium - good ) - ကောင်း ( Good ) ၃။ အသီးတင်နှုန်း ( Fruit Setting ) တစ်ပင်တွင်ရှိသော သီးခိုင်အရေအတွက် နှင့် တစ်ခိုင်တွင်ရှိသော အသီးအရေအတွက် - ညံ့ ( Poor ) - အသင့်အတင့်ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်ကောင်း ( Medium - good ) - ကောင်း ( Good ) ၄။ အသီးအရောင် ( Fruit Color ) (က) မရင့်မှည့်သောအရောင် ( Immature Color ) - အစိမ်းဖျော့ရောင် ( White Green ) - အစိမ်းရောင် ( Green ) (ခ) ရင့်မှည့်သောအရောင် ( Mature Color ) - အနီဖျော့ရောင် ( Light Red ) - အနီရောင် ( Red ) - အနီရင့်ရောင် ( Deep Red ) ၅။ အသီးပုံသဏ္ဌာန် ( Fruit Shape ) - ခပ်ပြားပြားပုံသဏ္ဌာန် ( Oblate ) - လုံးပြားပုံသဏ္ဌာန် ( Dp oblate ) - လုံးဝန်းပုံသဏ္ဌာန် ( Round ) - ဘဲဥပုံသဏ္ဌာန် ( Oval ) - လုံးရှည်သဏ္ဌာန် ( Oblong ) - သစ်တော်သီးပုံသဏ္ဌာန် ( Pear ) ၆။ အသီးအလေးချိန် ( Fruit Weight ) အသီး ၁ဝလုံးအလေးချိန် ဂရမ်ဖြင့်ဖော်ပြရန်။ ၇။ အသီးမာကျောမှု ( Firmness ) - ပျော့ ( Soft ) - အသင့်အတင့်ပျော့ ( Medium soft ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်မာ ( Medium firm ) - မာ ( Firm ) ၈။ ပထမအကြိမ်ဆွတ်ခူးသည့်ရက် ( Days to First Harvest ) - ရွှေ့စိုက်ပြီးနောက် စတင်ဆွတ်ခူးသည့်ရက် ( Days After Transplanting ) ၉။ ဆွတ်ခူးသည့် အကြိမ်အရေအတွက် နှင့် အထွက်နှုန်း ( Total Harvest in Kg ) - ကီလိုဂရမ်ဖြင့် ဖော်ပြရန်။ ၁၀။ အသီးကွဲအက်မှု ( Cracking ) - များ ( High ) - အသင့်အတင့်များ ( Medium high ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်နည်း ( Medium low ) - မရှိ ( None ) ၁၁။ အသီးချက်အိမ်အရွယ်အစား ( Pedicle end scar ) - ကျယ် ( Large ) - အသင့်အတင့်ကျယ် ( Medium large ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်ကျဉ်း ( Medium small ) - ကျဉ်း ( Small ) ၁၂။ အသီး၏ အခြားလက္ခဏာများ ( Other fruit issue ) - အသီးပုပ်ခြင်း ( Rot ) - အသီးပုံမမှန်ခြင်း ( Deformation ) - အသီးအရောင်ပျက်ခြင်း ( Discoloration ) ၁၃။ ရောဂါကျရောက်မှုအခြေအနေ ( Diseases ) - များ ( High ) - အသင့်အတင့်များ ( Medium high ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်နည်း ( Medium low ) - မရှိ ( None ) ၁၄။ မှတ်ချက်ပေးခြင်း ( Recommendation ) - စျေးကွက်အတွက် ရှေ့ဆက်စမ်းသပ်ရန်။ - စမ်းသပ်ခြင်း ရပ်တန့်ရန်။ ၁၅။ အားသာချက် နှင့် အားနည်းချက် ( Strength & Weakness ) - အနည်းဆုံး ၂ ချက် ၁၆။ တောင်သူ၏ အမြင် ( Farmer's Opinion ) - ညံ့ ( Poor ) - အသင့်အတင့်ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်ကောင်း ( Medium - good ) - ကောင်း ( Good ) ၁၇။ စျေးကွက်အခြေအနေ ( Market ) - ညံ့ ( Poor ) - အသင့်အတင့်ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့်အတင့် ( Medium ) - အသင့်အတင့်ကောင်း ( Medium - good ) - ကောင်း ( Good ) ခရမ်းချဉ်တွင် ဖျက်ဆီးသော ဖျက်ပိုးများ နှင့် အသုံးပြုသင့်သော ဆေးများ ၁။ ရွက်ထွင်းပိုး - ပံ ယူနို ( Abamectin ) - ပံ တက် ( Cartap ) - ပံ ဆိုင်မိုဆော့တက် ( Cyromazine + Monosultap ) ၂။ လှေး - ပံ ယူနို ( Abamectin ) - ပံ တိပ် ( Imidacloprid ) - ပံ ကလိုဖော့စ် ( Chlopyrifos ) - ပံ ဗျူဒါ ( Imidacloprid + Buprofezin ) ၃။ ယင်ဖြူ - ပံ ဗျူဒါ ( Imidacloprid + Buprofezin ) - ပံ တက် ( Cartap ) - ပံ အီးတောက် ( Thiamethoxam ) - ပံ ကွန်ဘို ၄။ သီးလုံးဖောက်ပိုး - ပံ ၅၀၅ ( Cypermethrin + Chlopyrifos ) - ပံ လန်ဘာ ( Lambda-cyhalothrin ) - ပံ အင်ဒိုမက် ( Indoxacarb + Emamectin Benzoate ) - ပံ ကွန်ဘို ခရမ်းချဉ်တွင် ကျရောက်သော ရောဂါများ နှင့် အသုံးပြုသင့်သော ဆေးများ ၁။ ဘက်တီးရီးယားပင်ညှိုးရောဂါ - ပံ ကိုဆိုဒ် ( Copper Oxychloride ) - ပံ ကျူကာ ( Cuprous Oxide + Kasugamycin ) ၂။ ဘက်တီးရီးယားအစက်အပြောက်ရောဂါ - ပံ ကိုဆိုဒ် ( Copper Oxychloride ) - ပံ ကျူကာ ( Cuprous Oxide + Kasugamycin ) ၃။ စောပင်နာကျရောဂါ - ပံ ကိုဇောလ် ( Difenoconazole ) - ပံ မတ် ၄၀ ( Difenoconazole + Propiconazole ) - ပံ အက်ဂရိုဇက် ( Mancozeb ) - ပံ အဲယားဘုန်း ( Chlorothalonil ) ၄။ နှောင်းပင်နာကျရောဂါ - ပံ ပရိုမော့ ( Dimethomorph ) - ပံ ပရိုဇော ( Dimethomorph + Azoxystrobin ) - ပံ ဖော့စတိုင်း ( Fosetyl - aluminium ) - ပံ အိတ်စ်ထရာလဇီး ( Metalaxyl ) ၅။ ခါးရိရောဂါ - ပံ ဘင်ဒါ ( Carbendazin ) - ပံ အိတ်စ်ထရာကပ် ( Captan ) - ပံ ဖော့စတိုင်း ( Fosetyl - aluminium ) Min Ye Htun Ref; (1) Vagetable Gardening (2) Tomato Evaluation Guideline (3) Pests and Diseases of Solanaceous Crops zawgyi font ျမန္မာအမည္ - ခရမ္းခ်ဥ္ အဂၤလိပ္အမည္ - Tomato ႐ုကၡေဗဒအမည္ - Lycopersicon esculentum မ်ိဳးရင္းအမည္ - Solanaceae ခရမ္းခ်ဥ္စိုက္ပ်ိဳးျခင္းအတြက္ Key Points - pH - 6 - 6.8 (Suitable) - ရႊံ႕ေစးေျမ ႏွင့္ အငံဓာတ္မ်ားေသာေျမ မသင့္ေတာ္ပါ။ - တစ္ဧကအပင္ဦးေရ - ၇၂၀၀ - ၇၅၀၀ - တန္းၾကား ပင္ၾကား - ၃ေပ × ၂ေပ - မ်ိဳးေစ့ႏွဳန္းထား - ၅ဂရမ္ × ၅ ထုပ္ = ၂၅ဂရမ္ (တစ္ဧက) #စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္ ႏွင့္ #စိုက္ပ်ိဳးသည့္ေဒသမ်ား Sub-tropical Regions ( သမပိုင္း) - ဇန္နဝါရီ - စက္တင္ဘာ Tropical Regions (အပူပိုင္း) - ေမ - ႏိုဝင္ဘာ #မ်ိဳးေရြးခ်ယ္ျခင္း - ရာသီဥတု ၊ ပိုးမႊားေရာဂါဒဏ္ခံႏိုင္ျပီး အေဝးတင္ခံ၊ အထြက္ႏွဳန္းေကာင္း၊ ေစ်းကြက္ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ မ်ိဳးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္စိုက္ပ်ိဳးပါ။ ဥပမာ - ပံ ပါဖက္ဂိုးလ္ ၁၁၁ ၊ ပံ စူပါ ၁၁၁ ၊ ပံ ၉၉၅၅ ၊ ပံ ၈၈၃၃ ။ #စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္ - မ်ိဳးေစ့မ်ားကို ေျမေဆြး ႏွင့္ ႏွဳန္းေျမစပ္ထားေသာ ပ်ိဳးအိတ္ သုိ႔မဟုတ္ ပ်ိဳးခြက္ထဲတြင္ ၁ စင္တီမီတာ အနက္ထည့္ျပီး ပ်ိဳးပါ။ - ပ်ိဳးအိတ္ထဲတြင္ ထည့္ေသာ စပ္ေျမသည္ ေျမၾသဇာအာဟာရ လံုေလာက္စြာထည့္ေပးပါ။ - ထို႔ေနာက္ ေျမေဆြးပါးပါးျပန္ဖံုးေပးပါ။ - ေရပါးပါးေလာင္းျပီး သတင္းစာစကၠဴႏွင့္ ရာသီအေျခအေနေပၚမူတည္ျပီး ၂-၃ရက္ ဖံုးေပးထားပါ။ - ၄-၅ရက္ ၾကာေသာအခါ သတင္းစာစကၠဴကို ဖယ္ေပးပါ။ - ၇-၈ရက္ၾကာျပီးေနာက္ အေညွာင့္ေပါက္ေသာအခါ ေရေလာင္းေပးပါ။ - ပ်ိဳးပင္ငယ္မ်ား အာဟာရျပည့္ဝေစရန္ ရြက္ျဖန္းေျမၾသဇာမ်ား အသံုးျပဳပါ။ ( ဥပမာ - ပံ စတား၊ ပံ ဘိုရာ၊ ပံ ႏိုပ႐ို ၂၊ ပံ လစ္ဘယ္ပလပ္စ္ ) - ေရႊ႕မစိုက္မီ ၁-၂ရက္အလုိတြင္ ပင္လံုးပ်ံ႕ပုိးသတ္ေဆး ႏွင့္ မွိဳသတ္ေဆးကို ျဖန္းထားေပးပါ။ ( ဥပမာ - ပံ တိပ္ ၂၀ - Imidacloprid 20% WDG ႏွင့္ ပံ အိတ္စ္ထရာလဇီး - Metalaxyl 25% WP ) - မ်ိဳးေစ့ခ်ျပီး ၂၅-၃၀ရက္အၾကာ ေရႊ႕စုိက္ပါ။ (ညေနပိုင္း) - ေရႊ႕စိုက္ျပီးေသာအခါ ေရကို လံုေလာက္သည္အထိ ေဘာင္ျမဳပ္ေအာင္ သြင္းေပးပါ။ #ပင္ပိုင္းၾကီးထြားခ်ိန္ (Vegetative Stage) - ေရႊ႕စိုက္ျပီး ၁၅ရက္တြင္ ေပါင္းျမက္႐ွွင္းလင္းျခင္း၊ ခါးဆြျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ပါ။ - အစာေကြ်းပါ။ ( ဥပမာ - ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္ - ပုလဲ + ၁၅:၁၅:၁၅ ဓာတ္ေျမၾသဇာ ) - ပိုးသတ္ေဆးအသံုးျပဳပါ။ - ေရာဂါသတ္ေဆးအသံုးျပဳပါ။ #ပန္းပြင့္ခ်ိန္ (Flowering Stage) - ရြက္ျဖန္းေျမၾသဇာ အသံုးျပဳပါ။ ( ဥပမာ - ပံ Rose 0:40:40+TE ) - အစာေကြ်းပါ။ ( ဥပမာ - ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္ - ပုလဲ + ၁၅:၁၅:၁၅ ဓာတ္ေျမၾသဇာ ) - ေရေပးသြင္းပါ။ - ပိုးသတ္ေဆးအသံုးျပဳပါ။ - ေရာဂါသတ္ေဆးအသံုးျပဳပါ။ #အသီးစတင္ခ်ိန္ (Fruit Setting) - အစာေကြ်းပါ။ ( ဥပမာ - ၁၃:၁၃:၂၁ ဓာတ္ေျမၾသဇာ တစ္ပင္ - ၂၀ဂရမ္ ) - ကယ္လ္ဆီယမ္၊ ဘိုရြန္ ရြက္ျဖန္းေျမၾသဇာ အသံုးျပဳပါ။ ( ဥပမာ - ပံ ဘိုစာ ) - အနည္းလိုအာဟာရမ်ားအသံုးျပဳပါ။ ( ဥပမာ - ပံ လစ္ဘယ္ပလပ္စ္ ) ( အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ အသီးဖြံ႔ျဖိဳးမွဳ ပိုမိုရ႐ွိေစရန္အတြက္ Y ကိုင္းေအာက္တြင္ရွိေသာ ေဘးတက္မ်ားကို ျဖတ္ထုတ္႐ွင္းလင္းၾကပါသည္။ ) #အသီးဖြံ႔ျဖိဳးခ်ိန္ (Fruit Development) - ပိုတက္ဆီယမ္ အခ်ိဳးမ်ားေသာ ရြက္ျဖန္းေျမၾသဇာအသံုးျပဳပါ။ ( ဥပမာ - ပံ Rose 0:45:45+TE ) - အသီးကြဲအက္မွဳကာကြယ္ရန္ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ ဘိုရြန္ ရြက္ျဖန္းေျမၾသဇာ အသံုးျပဳပါ။ ( ဥပမာ - ပံ ဘိုစာ ) - ပိုးသတ္ေဆးအသံုးျပဳပါ။ - ေရာဂါသတ္ေဆးအသံုးျပဳပါ။ #ခူးဆြတ္ခ်ိန္ (Harvesting) - ေရႊ႕စိုက္ျပီး ၆၀-၆၅ရက္ အၾကာတြင္ အသီးစိမ္းခူးဆြတ္ပါ။ ( အသီးဆြတ္ခူးျပီးတိုင္း ေရးသြင္းျခင္း ၊ အစာေကြ်းျခင္း တို႔ကို ၁၅ရက္ျခားတစ္ၾကိမ္ ျပဳလုပ္ေပးပါ။ ) ပံ ကုမၸဏီ၏ အရည္အေသြးေကာင္း ခရမ္းခ်ဥ္စပ္မ်ိဳးမ်ား ၁။ ပံ ပါဖက္ဂိုးလ္ ၁၁၁ ( ပံ Perfect Gold 111 ) အပင္ပံုစံ - အပင္လတ္။ ဆြတ္ခူးရက္ - ( ၆၅ )ရက္ (ေရႊ႕စိုက္ျပီး)။ အသီးအေရာင္ - အစိမ္းေရာင္(Immature) / အနီေရာင္(Mature)။ အသီးပံုစံ - လံုး၀န္း။ အသီးအေလးခ်ိန္ - ( ၇ )က်ပ္သား။ ရာသီ - မိုးေႏွာင္း ၊ ေဆာင္း။ - အသားထူ၊ အေဝးတင္ဒဏ္ခံ၊ ခူးပတ္ရွည္၊ ေရာဂါဒဏ္ခံ၊ အလံုးၾကီး၊ အထြက္ႏႈန္းေကာင္း၊ ေစ်းကြက္ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ဆံုး ျဖစ္သည္။ ၂။ ပံ စူပါ ၁၁၁ ( ပံ Super 111 ) အပင္ပံုစံ - အပင္လတ္။ ဆြတ္ခူးရက္ - ( ၆၀ )ရက္ (ေရႊ႕စိုက္ျပီး)။ အသီးအေရာင္ - အစိမ္းေဖ်ာ့ေရာင္(Immature) / အနီေရာင္(Mature)။ အသီးပံုစံ - လံုး၀န္း။ ရာသီ - မိုး ၊ ေဆာင္း။ - ေရာဂါဒဏ္ခံ၊ ပန္းခိုင္စိပ္၊ အသီးတင္ႏႈန္းေကာင္း၊ အပင္သန္စြမ္း၊ အေဝးတင္ခံ၊ ခူးပတ္ရွည္၊ အပူဒဏ္ခံႏိုင္သည္။ ၃။ ပံ ၉၉၅၅ ( ပံ 9955 ) (or) ပံ အိုမီဂါ ( ပံ Omega ) အပင္ပံုစံ - အပင္လတ္။ ဆြတ္ခူးရက္ - ( ၆၀ )ရက္ (ေရႊ႕စိုက္ျပီး)။ အသီးအေရာင္ - အစိမ္းေရာင္(Immature) / အနီေရာင္(Mature)။ အသီးပံုစံ - လံုး၀န္း။ ရာသီ - မိုး ၊ ေဆာင္း။ - အသီးတင္ႏႈန္းအလြန္ေကာင္း၊ ေရာဂါဒဏ္ခံ၊ အေဝးတင္ခံ၊ ခူးပတ္ရွည္၊ အပင္သန္စြမ္းမႈေကာင္းသည္။ ၄။ ပံ ၈၈၃၃ ( ပံ 8833 ) အပင္ပံုစံ - အပင္ပု။ ဆြတ္ခူးရက္ - ( ၆၀ )ရက္ (ေရႊ႕စိုက္ျပီး)။ အသီးအေရာင္ - အစိမ္းေရာင္(Immature) / အနီေရာင္(Mature)။ အသီးပံုစံ - လံုး၀န္း။ ရာသီ - မိုး ၊ ေဆာင္း။ - ေရာဂါဒဏ္ခံ၊ အပူဒဏ္ခံ၊ အသီးတင္ႏႈန္းေကာင္း၊ ခူးပတ္ရွည္၊ အေဝးတင္ခံႏိုင္သည္။ ( ခရမ္းခ်ဥ္မ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ဗဟုသုတအျဖစ္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။ ) #ခရမ္းခ်ဥ္မ်ိဳးမ်ား #Heirloom Varieties - မ်ိဳးဆက္တစ္ခုမွ မ်ိဳးဆက္တစ္ခုသုိ႔ တျဖည္းျဖည္း ကူးေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးလာၾကျပီး ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ၾကာေသာအခါ စီးပြားျဖစ္တြင္က်ယ္စြာ စိုက္ပ်ိဳးလာၾကပါသည္။ ဥပမာမ်ိဳးနာမည္မ်ား Brandywine – large tomatoes with a 90+ day maturity period. Cherokee Purple – medium tomatoes with a 70+ maturity. Green Zebra – medium tomatoes with a 70+ maturity. Kumato – small/medium tomatoes with a 70+ maturity. Mortgage Lifter – medium tomatoes with a 70+ maturity time. Mr. Stripey – medium/large tomatoes with an 80+ day maturity. Pantano Romanesco – medium tomatoes with a 70+ maturity. Pear – small tomatoes with a 70+ maturity time. Roma – plum tomatoes with a 70+ maturity period. Stupice – medium tomatoes with a 55+ maturity. #Hybrid Varieties - တိက်ေသခ်ာထင္ထင္႐ွား႐ွွားေကာင္းမြန္ေသာ မ်ိဳးမ်ားကို ထုတ္လုပ္ရန္ သုိ႔မဟုတ္ ရ႐ွိရန္ Heirloom Varieties မ်ားကို မ်ိဳးစပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာမ်ိဳးနာမည္မ်ား Better Boy – medium/large tomatoes with a 70+ day maturity time. Big Beef – medium tomatoes with a 70+ maturity time. Celebrity – large tomatoes with a 70+ day maturity. Early Girl – medium tomatoes with a 70+ maturity. Enchantment – small tomatoes with a 70+ maturity time. Fourth of July – medium tomatoes with a 55+ maturity. Husky Gold – large tomatoes with a 70+ day maturity. Juliet – small tomatoes with a 55+ day maturity time. Lizzano – cherry with a 60+ day maturity. Small Fry – cherry tomato with a 65+ day maturity time. Spring Giant – medium tomato with a 65+ day maturity. Sugary – cherry with a 60+ day maturity time. Terenzo – cherry tomatoes with a 55+ day maturity. ခရမ္းခ်ဥ္အပင္ပံုစံကို ေအာက္ပါအတိုင္း သတ္မွတ္ျပီး ခဲြျခားၾကပါသည္။ #အပင္ပုမ်ိဳး ( Determinate ) - Bush Tomato ဟု ေခၚၾကပါသည္။ - အပင္အျမင့္သည္ ခန္႔မွန္းေျခ အျမင့္ဆံုး ၄ေပ ခန္႔သာ႐ွိပါသည္။ - အပင္ပံုစံသည္ တုိတိုတုတ္တုတ္ႏွင့္ က်စ္လစ္မွဳ႐ွိပါသည္။ - အသီးရင့္မွည့္မွဳျမန္ပါသည္။ (ပ်မ္းမ်ွ ၆၀ရက္) - အေၾကာင္းအရင္းမွာ အပင္အတြက္ စြမ္းအင္ကုန္ဆံုးမွဳ နည္းျပီး အသီးထုတ္လုပ္ရန္ စြမ္းအင္ကုိ ပိုအသံုးျပဳရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ - တစ္ၾကိမ္တည္းႏွင့္ အားလံုးရင့္မွည့္ပါသည္။ - အစာသြတ္ဘူး ထုတ္လုပ္ျခင္းႏွင့္ ကုန္ေျခာက္ပစၥည္းစားေသာက္ကုန္ ထုတ္လုပ္ျခင္းမ်ားတြင္ အသံုးမ်ားပါသည္။ - အသီးထုတ္လုပ္ျခင္းကုိ ေလ်ာ့က်ႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ ကုိင္းျဖတ္ရန္ မလိုအပ္ပါ။ - အပင္၏ ကိုင္းသည္ ပန္းခိုင္ႏွင့္ အဆံုးမသတ္ဘဲ အညႊန္႔နဲ႔ အဆံုးသတ္ပါသည္။ - Celebrity ၊ Roma ႏွင့္ Small Fry မ်ိဳးမ်ားသည္ Determinate မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ #အပင္႐ွည္မ်ိဳး ( Indeterminate ) - Cordon Tomato ဟု ေခၚၾကပါသည္။ - ကမာၻတြင္ စိုက္ပ်ိဳးမွဳအမ်ားဆံုးျဖစ္ျပီး တုိင္ေထာင္တန္းခ်ည္ေပးရပါသည္။ - အပင္အျမင့္ ၇ေပခန္႔႐ွိပါသည္။ - အသီးပိုမို ထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ ကုိင္းျဖတ္ျခင္း ျပဳလုပ္ေပးရပါသည္။ - အပင္ၾကီးထြားစဥ္ကာလတေလ်ွာက္ အဆက္မျပတ္ ၾကီးထြားျပီး အသီးသီးျခင္းသည္ အဆက္မျပတ္သီးပါသည္။ - ပန္းခိုင္သည္ ေခါင္ညႊန္႔တေလ်ွာက္ ကပ္လ်ွက္ အဆံုးမ႐ွိဘဲ ပြင့္ပါသည္။ - ကိုင္းသည္ ပန္းခိုင္ႏွင့္ အဆံုးသတ္ပါသည္။ - Moneymaker ႏွင့္ the Gardener’s Delight မ်ိဳးမ်ားသည္ လူၾကိက္အမ်ားဆံုး Indeterminate မ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ #အပင္လတ္မ်ိဳး ( Semi-determinate ) - Determinate ၏ အဆစ္ပို႐ွည္ေသာ ပံုစံကို Semi-determinate ဟု သတ္မွတ္ပါသည္။ - အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ Determinate ႏွင့္ Indeterminate ႏွစ္မ်ိဳးသာ သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ - အပင္အျမင့္သည္ ၅ေပအထိ႐ွိပါသည္။ - ကိုင္းျဖတ္ျခင္း ( Pruning ) ျပဳလုပ္ေပးရပါသည္။ - အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ တုိင္ေထာင္/တိုင္လြတ္ စိုက္ပ်ိဳးၾကပါသည္။ ခရမ္းမ်ိဳးမ်ား စမ္းသပ္စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ အကဲျဖတ္ျခင္း လကၡဏာမ်ား မ်ိဳးအမည္ ( Variety Name ) ပ်ိဳးသည့္ရက္ ( Sowing Date ) ေရႊ႕စိုက္သည့္ရက္ ( Transplating Date ) ရာသီ ( Season ) ေဒသ ( Location ) ေျမအမ်ိဳးအစား ( Soil Type ) ၁။ အပင္ပံုစံ ( Plant Type ) - အပင္ပု ( Determinate ) -အပင္လတ္ ( Semi-determinate ) -အပင္႐ွည္ ( Indeterminate ) ၂။ အပင္သန္စြမ္းမွဳ ( Plant Vigour ) - ညံ့ ( Poor ) - အသင့္အတင့္ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္ေကာင္း ( Medium - good ) - ေကာင္း ( Good ) ၃။ အသီးတင္ႏွဳန္း ( Fruit Setting ) တစ္ပင္တြင္႐ွိေသာ သီးခိုင္အေရအတြက္ ႏွင့္ တစ္ခိုင္တြင္႐ွိေသာ အသီးအေရအတြက္ - ညံ့ ( Poor ) - အသင့္အတင့္ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္ေကာင္း ( Medium - good ) - ေကာင္း ( Good ) ၄။ အသီးအေရာင္ ( Fruit Color ) (က) မရင့္မွည့္ေသာအေရာင္ ( Immature Color ) - အစိမ္းေဖ်ာ့ေရာင္ ( White Green ) - အစိမ္းေရာင္ ( Green ) (ခ) ရင့္မွည့္ေသာအေရာင္ ( Mature Color ) - အနီေဖ်ာ့ေရာင္ ( Light Red ) - အနီေရာင္ ( Red ) - အနီရင့္ေရာင္ ( Deep Red ) ၅။ အသီးပံုသဏၭာန္ ( Fruit Shape ) - ခပ္ျပားျပားပံုသဏၭာန္ ( Oblate ) - လံုးျပားပံုသဏၭာန္ ( Dp oblate ) - လံုးဝန္းပံုသဏၭာန္ ( Round ) - ဘဲဥပံုသဏၭာန္ ( Oval ) - လံုး႐ွည္သဏၭာန္ ( Oblong ) - သစ္ေတာ္သီးပံုသဏၭာန္ ( Pear ) ၆။ အသီးအေလးခ်ိန္ ( Fruit Weight ) အသီး ၁၀လံုးအေလးခ်ိန္ ဂရမ္ျဖင့္ေဖာ္ျပရန္။ ၇။ အသီးမာေက်ာမွဳ ( Firmness ) - ေပ်ာ့ ( Soft ) - အသင့္အတင့္ေပ်ာ့ ( Medium soft ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္မာ ( Medium firm ) - မာ ( Firm ) ၈။ ပထမအၾကိမ္ဆြတ္ခူးသည့္ရက္ ( Days to First Harvest ) - ေရႊ႕စိုက္ျပီးေနာက္ စတင္ဆြတ္ခူးသည့္ရက္ ( Days After Transplanting ) ၉။ ဆြတ္ခူးသည့္ အၾကိမ္အေရအတြက္ ႏွင့္ အထြက္ႏွဳန္း ( Total Harvest in Kg ) - ကီလိုဂရမ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပရန္။ ၁၀။ အသီးကဲြအက္မွဳ ( Cracking ) - မ်ား ( High ) - အသင့္အတင့္မ်ား ( Medium high ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္နည္း ( Medium low ) - မ႐ွိ ( None ) ၁၁။ အသီးခ်က္အိမ္အရြယ္အစား ( Pedicle end scar ) - က်ယ္ ( Large ) - အသင့္အတင့္က်ယ္ ( Medium large ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္က်ဥ္း ( Medium small ) - က်ဥ္း ( Small ) ၁၂။ အသီး၏ အျခားလကၡဏာမ်ား ( Other fruit issue ) - အသီးပုပ္ျခင္း ( Rot ) - အသီးပံုမမွန္ျခင္း ( Deformation ) - အသီးအေရာင္ပ်က္ျခင္း ( Discoloration ) ၁၃။ ေရာဂါက်ေရာက္မွဳအေျခအေန ( Diseases ) - မ်ား ( High ) - အသင့္အတင့္မ်ား ( Medium high ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္နည္း ( Medium low ) - မ႐ွိ ( None ) ၁၄။ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း ( Recommendation ) - ေစ်းကြက္အတြက္ ေ႐ွ႕ဆက္စမ္းသပ္ရန္။ - စမ္းသပ္ျခင္း ရပ္တန္႔ရန္။ ၁၅။ အားသာခ်က္ ႏွင့္ အားနည္းခ်က္ ( Strength & Weakness ) - အနည္းဆံုး ၂ ခ်က္ ၁၆။ ေတာင္သူ၏ အျမင္ ( Farmer's Opinion ) - ညံ့ ( Poor ) - အသင့္အတင့္ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္ေကာင္း ( Medium - good ) - ေကာင္း ( Good ) ၁၇။ ေစ်းကြက္အေျခအေန ( Market ) - ညံ့ ( Poor ) - အသင့္အတင့္ညံ့ ( Medium - poor ) - အသင့္အတင့္ ( Medium ) - အသင့္အတင့္ေကာင္း ( Medium - good ) - ေကာင္း ( Good ) ခရမ္းခ်ဥ္တြင္ ဖ်က္ဆီးေသာ ဖ်က္ပိုးမ်ား ႏွင့္ အသံုးျပဳသင့္ေသာ ေဆးမ်ား ၁။ ရြက္ထြင္းပိုး - ပံ ယူႏို ( Abamectin ) - ပံ တက္ ( Cartap ) - ပံ ဆိုင္မိုေဆာ့တက္ ( Cyromazine + Monosultap ) ၂။ ေလွး - ပံ ယူႏို ( Abamectin ) - ပံ တိပ္ ( Imidacloprid ) - ပံ ကလိုေဖာ့စ္ ( Chlopyrifos ) - ပံ ဗ်ဴဒါ ( Imidacloprid + Buprofezin ) ၃။ ယင္ျဖဴ - ပံ ဗ်ဴဒါ ( Imidacloprid + Buprofezin ) - ပံ တက္ ( Cartap ) - ပံ အီးေတာက္ ( Thiamethoxam ) - ပံ ကြန္ဘို ၄။ သီးလံုးေဖာက္ပိုး - ပံ ၅၀၅ ( Cypermethrin + Chlopyrifos ) - ပံ လန္ဘာ ( Lambda-cyhalothrin ) - ပံ အင္ဒိုမက္ ( Indoxacarb + Emamectin Benzoate ) - ပံ ကြန္ဘို ခရမ္းခ်ဥ္တြင္ က်ေရာက္ေသာ ေရာဂါမ်ား ႏွင့္ အသံုးျပုသင့္ေသာ ေဆးမ်ား ၁။ ဘက္တီးရီးယားပင္ညွိဳးေရာဂါ - ပံ ကိုဆိုဒ္ ( Copper Oxychloride ) - ပံ က်ဴကာ ( Cuprous Oxide + Kasugamycin ) ၂။ ဘက္တီးရီးယားအစက္အေျပာက္ေရာဂါ - ပံ ကိုဆိုဒ္ ( Copper Oxychloride ) - ပံ က်ဴကာ ( Cuprous Oxide + Kasugamycin ) ၃။ ေစာပင္နာက်ေရာဂါ - ပံ ကိုေဇာလ္ ( Difenoconazole ) - ပံ မတ္ ၄၀ ( Difenoconazole + Propiconazole ) - ပံ အက္ဂ႐ိုဇက္ ( Mancozeb ) - ပံ အဲယားဘုန္း ( Chlorothalonil ) ၄။ ေႏွာင္းပင္နာက်ေရာဂါ - ပံ ပ႐ိုေမာ့ ( Dimethomorph ) - ပံ ပ႐ိုေဇာ ( Dimethomorph + Azoxystrobin ) - ပံ ေဖာ့စတိုင္း ( Fosetyl - aluminium ) - ပံ အိတ္စ္ထရာလဇီး ( Metalaxyl ) ၅။ ခါးရိေရာဂါ - ပံ ဘင္ဒါ ( Carbendazin ) - ပံ အိတ္စ္ထရာကပ္ ( Captan ) - ပံ ေဖာ့စတိုင္း ( Fosetyl - aluminium ) Min Ye Htun Ref; (1) Vagetable Gardening (2) Tomato Evaluation Guideline (3) Pests and Diseases of Solanaceous Crops